
Улирлын томуугийн дэгдэлтээс үүдэн сурагчдын хичээлийг танхимаар болон цахимаар оруулах хэрэгтэй гэх эцэг, эхчүүдийн санал, гомдол их гарч байна. Тиймээс тус асуудлын талаар УИХ-ын гишүүн Д.Ганмаагаас тодрууллаа.Тэрээр, Миний байр суурь энэ асуудал дээр маш тодорхой байдаг. Жил бүр томуугийн дэгдэлт болж, яаж тардаг нь ч ойлгомжтой байдаг. Тэгэхээр үүнийг урьдчилан таамаглах боломжтой. Түүнээс борооны дараа цув нөмрөв гэдэг шиг асуудалд хандаж болохгүй. Тиймээс эхлээд эрүүл мэндийн үндэсний зөвлөл шууд тогтоолоо гаргах хэрэгтэй. Томуу, томуу төст өвчний улирал энэ саруудад гарна, иргэдэд ийм эмчилгээний багц гаргана гээд зарлах хэрэгтэй. Ингэвэл хувийн болон улсын эмнэлгүүд уралдаад л өвчтөнг хүндрүүлэхгүй байх арга хэмжээг дор нь авна. Мөн витамин Д-тэй сүүг сургуулийн хүүхдүүдэд өгөхөд амьсгалын замын халдварыг 50 хувиар бууруулж, эмнэлэгт хэвтэлт, хичээл таслалтыг бууруулсан гэх судалгааны үр дүн гарсан. Энэ судалгааг жил жилийн давтамжтай хийсэн. Тиймээс витамин Д-тэй хоол хүнс, сүүг төрийн худалдан авалтад заавал оруулах шаардлагатай. Эрүүл мэндийн салбарын хувьд томуу, томуу төст өвчний үеийн санхүүжилтийг бэлэн байлгаж байх шаардлагатай байгаа. Ингэснээр зөвхөн томуу, томуу төст өвчин биш улаанбурхан зэрэг бусад хурдан тархдаг халдварт өвчлөлүүд дээр яаралтай түргэн шуурхай арга хэмжээг авах боломжтой.

-Нийслэлийн ирэх оны төсвийг баталлаа. Төсвийн талаар тодорхой мэдээлэл өгөхгүй юу?-Нийслэлийн 2026 оны төсвийг 4.6 их наяд төгрөгөөр дөнгөж сая баталлаа. Төсөвт суусан 1.5 их наяд нь урсгал зардалд зарцуулагдана. Нийслэлийн харьяа бүх байгууллагын ажилчдын цалин, байр ашиглалтын зардал, хот нийтийн аж ахуйн засвар, хог, тээвэр, цэвэрлэгээ гэх мэт зардалд энэхүү 1.5 их наяд нь зарцуулагдах юм. Бид төсвийг төлөвлөхдөө өмнөх оны мөн үеийн урсгал зардлыг хэмжээг нэмэгдүүлэхгүй байх арга хэмжээг авч ажиллалаа.Засгийн газраас ирэх онд төрийн албан хаагчдын цалинг үе шаттай нэмэгдүүлж байгаа тул нийслэлийн нутгийн захиргааны байгууллагын зарим ажилчдын цалинг нэмлээ.Ирэх онд 2 их наяд төгрөгийг нийслэлийн бүтээн байгуулалтад зарцуулна.Улсын төсөвт 263.7 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэх үүрэг хүлээж байгаа, улсын төсвийг батлахдаа УИХ-аас ийм үүрэг хүлээлгэсэн.Нийслэлийн төсвийг батлахдаа дүүргүүдийн төсөвт 265.2 тэрбум төгрөгийг үлдээж байна. Үнэт цаас болон хүүгийн төлбөрт 408 тэрбум төгрөгийг эргэн төлөлтөөр, дамжуулан зээл дээр 100 тэрбум төгрөгийн төсвийг төлөвлөлөө.Ирэх жилийн төсвийн хөрөнгө оруулалтын онцлог бол түгжрэлийн асуудлаа шийдэх тэргүүн зорилго тавьсан.Үүний тулд Туулын хурдны замыг санхүүжүлэх дүнг 800 тэрбум төгрөгөөр төсөвлөлөө. 2027 онд Туулын хурдны замд нэг их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэж дуусахаар төлөвлөж байгаа. Ингэснээр Улаанбаатар хотын автозамын түгжрэлийг 15-20 хувиар бууруулах зорилт тавьсан. Бид 2026 оны гуравдугаар сард далангийн ажлыг эхлүүлнэ, 2027 оны долдугаар сарын 1-н гэхэд зорчих хэсгийг нээх шахуу төлөвлөгөө тавьсан. Өөрөөр хэлбэл, хоёр их наяд төгрөгийн 800 орчим тэрбум төгрөг Туулын хурдны зам дээр тавигдаж байгаа юм.Ирэх жил бид Баянгол, Хан-Уул, Баянзүрх дүүргийн боловсролын салбарт нийт төсвийн хөрөнгө оруулалтын дийлэнхийг сургууль, цэцэрлэг шинээр барьж байгуулахад, худалдан авахад тавьсан. Хан-Уул дүүрэгт сургууль, цэцэрлэг нийлсэн 13 төсөл хэрэгжүүлнэ. Хан-Уул дүүргийн 23 дугаар хороо шинээр суурьшил үүссэн, хүн амын төвлөрөл маш ихээр явагдаж байгаа. Ирээдүйд үүсэх хороодод шинээр сургууль, цэцэрлэг барьж байгуулах, худалдан авах төсвийг тавьсан.Баянгол дүүргийн хүн амын төвлөрөл ихтэй Алтай хотхонд сургууль цэцэрлэг шинээр барьж байгуулахаар өнгөрсөн жил эхлүүлсэн ажлаа ирэх жил дуусгахаар хөрөнгө оруулалтыг тавилаа. 10 дугаар хороололд байдаг Голден парк, Техник импорт, Нарны хорооллын орчимд сургууль өргөтгөх төсвийг тавьсан. Баянзүрх дүүргийн хамгийн их төвлөрөл ихтэй 36, 26 дугаар хороодод сургууль, цэцэрлэг шинээр барьж байгуулах, Ривер гарден орчимд хоёр сургууль, цэцэрлэгийн барилгыг үргэлжлүүлэн дуусгахаар хөрөнгө оруулалтыг тавилаа.

Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн, ЭМЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбат болон бусад албаныхан Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газарт ажиллаа. Энэ үеэр, ЭМДЕГ-ын "Хэрэглэгчтэй харилцах төв"-ийн үйл ажиллагаатай танилцав. Тус төв нь даатгуулагч-иргэдэд эрүүл мэндийн даатгалтай холбоотой бүх төрлийн мэдээ мэдээлэл, зөвлөгөөг хүндрэл, чирэгдэлгүй өгөх зорилгоор 1800-1363 тусгай дугаарыг 2020 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс хойш тасралтгүй ажиллуулж байна.ЭМД-тай холбоотой нийт 20 гаруй төрийн үйлчилгээг цахимаар болон биечлэн ирсэн иргэдэд үзүүлдэг 1800-1363 лавлах утсанд 5 мэдээллийн ажилтан дуудлага хүлээн авч, 1 мэдээллийн ажилтан байгууллагын алба ёсны фэйсбүүк хуудсанд хариулт өгч, өдөрт 500-600 дуудлага хүлээн авдаг байна. Жилдээ 80-120 мянга гаруй дуудлага хүлээн авч иргэдэд шимтгэл төлөлтийн мэдээлэл, хувь хэмжээ, нийгмийн дэмжлэг туслалцаа шаардлагатай иргэнд мэдээллийг нь ЭМД-ын цахим системд шивэх, байршуулах, хадгалах болон хөнгөлөлттэй эм, гэрээт байгууллагын мэдээлэл зэрэг үйлчилгээг шуурхай, нээлттэй шийдвэрлэн ажиллажээ.Энэ төвийн гол онцлог нь лавлах утасны 25 шугамтай учраас зэрэг 25 хүн холбогдох боломжтой. Шугам чөлөөгүй үед иргэний дуудлагыг цахим программд бүртгэж, оператор өмнөх хэрэглэгчтэй ярьж дууссаны дараа 10-15 минутад эргэн холбогддог байна. Нэг ч иргэний дуудлагыг алдахгүй авах зорилготой бөгөөд 2023 оноос хойш нэг ч дуудлага алдалгүй ажилласан талаар танилцуулсан юм.“Хэрэглэгчтэй харилцах төв” 1800-1363 лавлах утас нь ажлын өдрүүдэд 08:30-17:30 хооронд дуудлага хүлээн авах болон биечлэн ирсэн иргэдэд зөвлөгөө, мэдээлэл өгч ажилладаг. Мөн ажлын бус цаг, амралтын өдрүүдэд даатгуулагч-иргэд тус лавлах утасны автомат хариулагчаас ЭМД-ын шимтгэлийн хувь хэмжээ, шимтгэл төлөлтөө шалгах, шимтгэл төлөх заавар, зөвлөгөөг авах боломжтой.

Тэтгэврийн зээлтэй ахмадууд сар бүр төлөлт хийсний дараа эм тариа, талх, сүүгээ авч чадахгүй байна.Эх орныхоо хөгжлийн сайн сайхны төлөө амьдралаа зориулсан азай буурлууд маань гавьяаны амралтаа аваад амьжиргаанд хүрэхгүй байгаа нь үнэн. Улсын хэмжээнд 294.4 мянган ахмад тэтгэврийн зээлтэй.Зээлтэй ахмадууд тэтгэврийн орлогынхоо 82.6%-г зээлийн төлбөрт суутгуулж, үлдсэн 17%-ийн орлогоороо эм тариа, ойр зуурын хэрэгцээгээ хангахад хүрэхгүй байна. Зарим ахмадуудын тэтгэвэр тэр чигтээ зээл төлөхөд зориулагдаж байна.Энэ хүрээнд нийт тэтгэврийн зээлийн 95%-ийг олгодог Төрийн банк, Хаан банк болон мөнгөний бодлого хэрэгжүүлдэг Монголбанкны удирдлагуудтай уулзлаа.Тэтгэврийн зээлийн хүүг бууруулах, хугацааг сунгах, ачааллыг бууруулах, ахмадууд руу чиглэсэн санхүүгийн үйлчилгээ хүртээмжтэй байх асуудлаар иргэдийн саналыг уламжиллаа. Жишээ нь 800 мянган төгрөгийн тэтгэвэртэй ахмад 8 сая төгрөгийн зээлийг жилийн 17.8% хүүтэй авахад, хугацаа богино байх тусам гарт нь үлдэх мөнгө эрс багасдаг.12 сарын хугацаатай бол сар бүр 733 мянган төгрөг төлж, ахмадад ердөө 67 мянга л үлдэнэ. 24 сарын хугацаатай бол 401 мянга үлдэнэ. 36 сарын хугацаатай бол 512 мянган төгрөг гарт үлдэж, ахмадын амьжиргаанд бодит нэмэр болно.Тийм учраас эхний ээлжинд одоо 18 сараар авсан тэтгэврийн зээлийн хугацааг 36 сар болгох, сар бүрийн зээлийн ачааллыг бууруулах боломжийг судлах, шаардлагатай арга хэмжээ авах хэрэгтэй байна.Монголбанк 12-р сарын 11-нд Мөнгөний бодлогын хороогоо хуралдуулж, одоо 18 сараар зээл авсан ахмадуудын зээлийн хугацааг 36 сар болгох асуудлыг хэлэлцэж, шийдвэрлэхээ илэрхийллээ. Энэ бол ахмадуудад энэ цаг үед хэрэгтэй бодит дэмжлэг байх болно. Цаашид бид асуудлыг нэг удаагийн шинж чанартай гал унтраах биш уг сууриар шийдэх, олон давхаргат тэтгэврийн тогтолцоо руу шилжих шаардлагатай.

УИХ-ын гишүүн Ж.Ганбаатарын урилгаар Баянгол дүүргийн Эхлэл ЕБС-ийн Б.Дэлгэрцэцэг багштай 11А ангийн хамт олон Төрийн ордонд зочилж, УИХ-ын үйл ажиллагаатай танилцлаа.

Өнөөдөр Жендэрийн үндэсний хороо, Европын холбоотой хамтран зохион байгуулсан “Жендэрт суурилсан хүчирхийлэлтэй тэмцэх 16 хоногийн аян”-ы хүрээний “WOMEN FOR WOMEN 32/126” хэлэлцүүлэгт оролцлоо.Хэлэлцүүлгийн үеэр төрийн жендэрийн тэгш байдлын бодлогын хэрэгжилт, технологид суурилсан хүчирхийллийн өсөж буй эрсдэл, хохирогчдод үзүүлэх тусламж, олон нийтийн мэдлэг хандлагыг сайжруулах шаардлагын талаар нухацтай хэлэлцсэн юм.Мөн Европын Холбооны Элчин сайд Ина Марчюлёнитегийн танилцуулсан жендэрт суурилсан болон технологийн хүчирхийллийн эсрэг тэдний туршлага, Монгол дахь хуурамч мэдээллийн орчны судалгаа онцгой ач холбогдолтой байв.IRIM-ийн хуурамч мэдээллийн нийгэмд үзүүлж буй нөлөөний судалгаа, түүнтэй тэмцэх олон улсын болон дотоодын арга хэмжээнүүдийг ч мөн хэлэлцэв.Хэлэлцүүлгийн хоёрдугаар хэсэгт эмэгтэй гишүүд бид нийгэм дэх жендэрийн хэвшмэл ойлголтыг өөрчлөх, шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, хуурамч мэдээллээс хамгаалах бодлогын цаашдын чиглэлийн талаар нээлттэй санал солилцлоо /2025.12.25/.Эмэгтэйчүүдийн оролцоо, жендэрийн тэгш байдал, хүчирхийллийг бууруулах бодлогын үр дүнг сайжруулах нь бидний нийтлэг зорилго бөгөөд энэ чиглэлд УИХ дахь Эмэгтэй гишүүдийн бүлэг идэвхтэй ажиллах болно

Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2025 оны 190 дугаар тогтоолоор Авлигатай тэмцэх газрын гомдол мэдээлэл хүлээн авах утасны дугаар 1110 боллоо.Өмнө нь авлигыг мэдээлэх утас 110 байсныг өөрчилж ийнхүү 1110 болгожээ.

Монгол улсын ойн сан байсан, одоо хожуул болон орхигдсон газрын хожуулыг сэргээн амилуулснаар, тухайн хэсэг газрын ЭКО орчинг дахин сэргээх зорилгыг тавьж ажиллаж буй тухайгаа танилцууллаа. Ойн сан байсан орхигдсон газар нутгийн ЭКО орчинг сэргээснээр асар хурдтайгаар явагдаж байгаа цөлжилтийг сааруулах боломж бүрдэнэ гэж тэд ярьсан юм. Хожуулын үндэс олон жилийн хугацаанд чийг сайн татдаг учир тэнд суулгасан мод ургах нь илүү баталгаатай байдаг юм байна. Шинээр мод суулгаснаас хамаагүй бага зардал гардаг гэдгийг судлаачид онцолсон юм. 2030 он гэхэд монгол улсын ойн санг нийт нутаг дэвсгэрийн 9,0% хүргэх зорилт дэвшүүлсэн. Энэ зорилтыг биелүүлэхэд та бүхний санал санаачилга хувь нэмрээ оруулна гэдэгт итгэж байна. Чухал төсөл санаачлан хэрэгжүүлж буй та бүхэндээ баярлалаа.

УИХ-ын чуулганы өнөөдөр /2025.12.05/-ийн хуралдаанаар “Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлэн хийж, зарчмын зөрүүтэй зургаан санал хураахад гишүүдийн олонх дэмжив. Хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр БОХХААБХ-нд шилжүүллээ. Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн “Импортын барааны Гаалийн албан татварын хэм хэмжээг батлах тухай” 27 дугаар тогтоолд нэмэлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ.Мөн Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцэж, гишүүдийн олонх буюу 72.1 хувийн саналаар хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэв. Гэр бүлийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцэж, санал хураахад гишүүдийн олонх буюу 73.9 хувийн саналаар дэмжлээ.

Монгол Улсын 2026 оны Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар Төв аймгийн Заамар суманд хийгдэх төсөл арга хэмжээ.